سیمای فرزانگان مروری بر زندگی هنری استاد اکبر گلپایگانی

سیمای فرزانگان

   مروری بر زندگی هنری استاد اکبر گلپایگانی
  ( بخش نخست )

 #استاد_اکبر_گلپایگانی در دهم بهمن ماه سال ۱۳۱۲ در تهران متولد شد. وی در پنج سالگی مادر خود را از دست داد و این حادثه در آن زمان تأثیر بدی بر روحیه وی گذاشت

 در سال ۱۳۱۸، گلپا وارد دبستان فرهنگ شد و به عنوان قاری قرآن در کلاسش برگزیده شد. استاد با آشنایی با تعزیه خوان محله شان و کار کردن زیر نظر او اصول اولیه آوازخوانی را آموخت و در سال ۱۳۲۰ به‌طور جدی و منظم تعلیم موسیقی و دستگاه‌ها را نزد پدر آغاز کرد

                                          

 در سال ۱۳۲۶ ایشان اولین تجربه شرکت در یک گروه ارکستر کُر و در سال ۱۳۲۷ در انجمن موسیقی مدرسه نظام عضو شد و از سال ۱۳۲۸ به بعد کم‌کم با استادان طراز اول موسیقی آشنا
گردید و تعلیم را زیر نظر این استادان آغاز کرد.

 استادان گلپا بزرگان موسیقی ایران
 زنده یادان:
حسن یکرنگی (از شاگردان اقبال آذر)، نور علی برومند (از شاگردان درویش خان)، اسماعیل قهرمانی (از شاگردان میرزا عبدالله)، ابوالحسن صبا، یوسف فروتن، محمد مجرد ایرانی، عبدالله دوامی، ادیب خوانساری، حسین طاهرزاده، سلیمان امیر قاسمی بودند.

 در سال ۱۳۳۵ سازمان یونسکو از ایشان و برومند و بهاری برای اجرای آواز و موسیقی ایرانی دعوت به عمل ‌آورد و در این سال این ۳ نفر به عنوان اولین هنرمندان ایرانی برای اجرای کنسرت به خارج از ایران دعوت شدند.

 در سال ۱۳۳۷ وی از سوی داود پیرنیا (مبتکر برنامه گلها) به رادیو دعوت شد.

گلپایگانی علاوه بر اجرا کردن گوشه‌ها و دستگاه‌ها کارهای بسیار پایه‌ای و اجرایی در موسیقی انجام داده‌است. وی در مصاحبه‌ای با روزنامه شرق چنین گفته‌است:
" من روی دستگاه راست پنج‌گاه خیلی کار کرده‌ام و قصد دارم چیزی نزدیک به ۷۰ گوشه ناشناخته در این دستگاه را که پیدا کرده‌ام چاپ و منتشر کنم. "

سالشمار زندگی استاد :
 متولد ۱۰ بهمن ۱۳۱۲، در محله تکیه زرگرهای تهران.
 خواندن اولین اذان برای سلامتی مادر در سال ۱۳۱۷، در همان سال مادر خود را از دست داد.
 ورود به دبستان فرهنگ در محله تکیه زرگرها در سال ۱۳۱۸، که در همان سال قاری قرآن در کلاس درس بود.
 آشنایی با محمود آقا خراز محل و قاری مساجد و ابراهیم گردن تعزیه خوان معروف و آغاز تعلیم ابتدایی موسیقی نزد آن‌ها… در سال ۱۳۱۹.
 آغاز تعلیم موسیقی نزد پدرشان ، حسین گلپایگانی، به‌طور جدی و منظم در سال ۱۳۲۰

سیمای فرزانگان

مروری بر زندگی هنری استاد اکبر گلپایگانی
( بخش دوم )

 نقل مکان از محله تکیه زرگرها به خیابان آبشار و ثبت نام در کلاس چهارم ابتدایی در دبستان اقبال در خیابان آبشار و آشنایی با جهانگیر ملک (تنبک)، در کلاس درس در سال ۱۳۲۱

 ثبت نام در دبیرستان بدر در سرچشمه و عضویت در تیم فوتبال باشگاه تهران جوان در رده سنی نوجوانان به مربیگری حسین فکری در سال ۱۳۲۴

 کسب عنوان قهرمانی تهران با تیم فوتبال نو جوانان باشگاه تهران جوان در سال ۱۳۲۵

 اولین تجربه شرکت در یک گروه ارکستر کُر به رهبری ایرج گلسرخی در سال ۱۳۲۶

 اولین تجربه بازی در یک نمایش در «سالن شیر و خورشید» و ایفای نقش یک پسر شعر خوان به پیشنهاد شاپور قریب کارگردان سینما در سال ۱۳۲۶

 ورود به مدرسه نظام و عضویت در انجمن موسیقی مدرسه نظام و آشنایی و دوستی با حسین خواجه امیری (ایرج (خواننده)، در سال ۱۳۲۷

 آشنایی با حسن یکرنگی از شاگردان اقبال السلطان و تعلیم آواز نزد او در سال ۱۳۲۸

 آشنایی با نورعلی برومند به کمک علی تجویدی و آغاز تعلیم تحت نظر وی در سال ۱۳۳۰

 آشنایی با استادان موسیقی ایران و تعلیم آواز نزد ابوالحسن صبا، طاهرزاده، اسماعیل ادیب خوانساری، عبدالله دوامی، محمد ایرانی مجرد و یوسف فروتن در سال ۱۳۳۱

 ورود به دانشکده افسری در سال ۱۳۳۲

 خواندن اولین آواز با ساز نورعلی برومند و علی‌اصغر بهاری برای یونسکو (در بیات اصفهان و سه گاه)، در سال ۱۳۳۵  که به صورت صفحه بزرگ ضبط شد؛ این اثر در بازار پخش نشد.

 ورود به دانشکده نقشه‌برداری در سال ۱۳۳۶

 دعوت به رادیو توسط داوود پیرنیا، سرپرست و مبتکر برنامه گل‌ها در سال ۱۳۳۷

 استخدام در سازمان برنامه در سال ۱۳۳۷.
خواندن اولین آواز بدون ساز، شعر حافظ، (در خرابات مغان نور خدا می‌بینم) در اول فروردین ۱۳۳۸. .گلپا در این آواز به عنوان خواننده ناشناس و جوان معرفی شد.

 پخش اولین آواز با ساز از رادیو در برنامه گل‌ها تحت عنوان، «مست مستم ساقیا دستم بگیر»، در مثنوی شور، با شعر بیژن ترقی و آهنگ مرتضی محجوبی و پرویز یاحقی در سوم فروردین ۱۳۳۸

 

 سفر به آمریکا به همراه فرهنگ شریف (نوازنده تار) و ویگن جهت اجرای کنسرت برای ایرانیان مقیم آن کشور در سال ۱۳۴۰

 تدریس موسیقی ایرانی building music در دانشگاه USLE، به همراه فرهنگ شریف به مدت سه ماه در سال ۱۳۴۰

 اجرای کنسرت در لندن و هلند در سال ۱۳۴۰ .
ازدواج با گلرخ گلرایلی در سال ۱۳۴۶ در سن ۳۴ سالگی

 اجرای برنامه در کویت همراه با فرهنگ شریف و امیرناصر افتتاح (نوازنده تنبک) در سال ۱۳۴۸

           
سیمای فرزانگان

مروری بر زندگی هنری استاد اکبر گلپایگانی ( بخش سوم )

 
 بازی در فیلم سینمایی. "مرد حنجره طلایی " به عنوان هنرپیشه نقش اول به کارگردانی مهدی میثاقیه در سال ۱۳۴۸

 تولد اولین فرزند بنام ساقی در یازدهم اردیبهشت ۱۳۴۹

اجرای کنسرت در لندن با حبیب‌الله بدیعی (نوازنده ویلون) و همچنین بازی در نمایشنامه رادیویی آتشی بر دل، در سال ۱۳۵۰

 تولد دومین فرزند بنام ساغر در سوم فروردین ۱۳۵۰ که وی هم‌اکنون دارای درجه دکترای بورس آمار و احتمالات می‌باشند.
اجرای برنامه در «رویال دایان لندن»، در سال ۱۳۵۲

 اجرای کنسرت سراسری در آمریکا برای ایرانیان مقیم آن کشور با فریدون حافظی (نوازنده تار)، در سال ۱۳۵۵

کنسرت در افغانستان و اجرای آواز دو صدایی با احمد ظاهر خواننده معروف افغانستان و همچنین اجرای کنسرت در پاکستان و هندوستان در سال ۱۳۵۵

 ممنوعیت برای کار در رادیو و تلویزیون در سال ۱۳۵۸

 اجرای کنسرت سراسری در آمریکا در سال ۱۳۷۱

اجرای کنسرت در چین و ژاپن در سال ۱۳۷۲
اجرای کنسرت در آمریکا در سال ۱۳۷۳

 اجرای کنسرت در رویال فستیوال هال لندن در سال ۱۳۷۸

 اجرای آواز در سازمان یونسکو در سال ۱۳۳۵، به دعوت این سازمان

  اجرای آواز در برنامه گل‌ها. (۲۹۸ آواز به صورت رسمی و بیش از ۷۰۰ آواز خصوصی و بزم))

 تدریس موسیقی ایرانی و آواز بنا به دعوت «دانشکده میوزیک بیلدینگ دانشگاه یو.سی.ال. آ کالیفرنیا» در سال ۱۳۴۰

 اجرای برنامه در رویال دایان لندن در سال ۱۳۵۲

 پیر پائولو پازولینی کارگردان ایتالیایی در فیلم مده‌آ قسمتی از آواز  گلپا (با تار جلیل شهناز) را بدون اجازه از صاحبان اثر استفاده کرده بود و استاد پس از ثبت شکایت و بعد از گذشت یک سال – به گفتهٔ خودشان – یک میلیون دلار غرامت از پازولینی دریافت کردند.

 از یزدان پاک برای این استاد برجسته و شاگردانشان سلامتی , شادمانی و عمر با عزت و سربلندی آرزومندیم.

اگر عشق باشد گناهی ،الهی
سراپا گناهم الهی،الهی

 در آتش کشیدند جان و دلم را
سیه دیدگان با نگاهی،الهی

نشان ده ره کعبه عاشقان را
به مجنون گم کرده راهی،الهی

چو آیینه گیرد غبار ملامت
دل دردمندم به آهی،الهی

به میخانه هم ره ندادند ما را
کجا رو کند بی پناهی،الهی

به شبهای تنهایی و تیره بختی
فروزان دلم را به ماهی ، الهی

شدم زرد و افسرده از آفت عشق
چو پژمرده شاخ گیاهی،الهی

شدم غرقه در بحر عشق و نیامد
به یاریِّ من پرِّکاهی, الهی

یک امشب به داد دل بیکسم رس
که غم آمده با سپاهی،الهی.

                                   استادان اکبر گلپایگانی و اسدالله ملک

               راه و یادشان جاودانه باد