مهر و معلم

مهر و معلم 

" بخش اول "

آغاز مِهر از شعف و شوق کودکان

گردد کلاس درس چو باغ چکاوکان 

هان جعفری به یاد کلاس ریاضیات 

سرزنده ام به لطف خداوند لا مکان

 در روز اول مهر با نواختن زنگ , هزاران غنچه ی نوشکفته ی گلزار اندیشه و احساس ( کلاس اولی ها ) راهی مدارس می شوند و در بوستان پر گل و ریحان پژوهش و تحقیق به گل های شاداب می پیوندند .

معلمین چون شمع های فروزان راست قامت و استوار به استقبال این عزیزان می روند و ایشان را چون جان شیرین در بر می گیرند تا درس عشق ,محبت  ,دوست داشتن و چگونه زیستن را به آنان بیاموزند.

 بر اهل خِرد و اندیشه پوشیده نیست که هر گونه تحول اساسی در جامعه مستلزم متحول شدن نظام آموزشی آن جامعه است و محور اصلی پیشرفت هر نظام آموزشی کیفیت عملکرد معلم می باشد.

 معلم به عنوان مهمترین رکن آموزش و پرورش در تربیت ابعاد آموزشی، اعتقادی، عاطفی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و...دانش آموزان مستقیما دخالت دارد؛ و در تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه نقش به سزائی ایفا می کند.

       مفهوم " معلم " با مفاهیم مشابه خود  مانند واژه " مدرّس " این تفاوت اساسی را دارد که فقط صِرف تدریس در کلاس هدف معلم نیست. هدف معلم تربیت همه جانبه دانش آموزان است. معلم با روح و روان دانش آموز سر و کار دارد؛ کار او شکوفا ساختن استعدادها و پرورش عواطف انسانی  است.

       اگر هدف آموزش و پرورش را علمِ « شدنِ » آدمی بدانیم، معلمان در این شدن و تکامل  سهم و نقش زیادی را بر عهده داشته اند.

     اگر تربیت را فراهم کردن زمینه ­های بالندگی، پرکشیدن، متعادل کردن آدمی بدانیم و هدف از آن را فعلیت بخشیدن به استعدادهای بالقوه انسان­ها در جهت کمال و قرب الهی درنظر داشته باشیم، معلمان و مربیان در تحقق این امر نقش ارزنده و بسزایی داشته ­اند.

      اگر در جستجوی شناخت عوامل مؤثر در تکوین شخصیت آدمی، اعتدال وجود و شناخت جسم و روان او باشیم، این معلمان هستند که یکی از عوامل تأثیر­گذار و فراهم کننده­ ی رشد اخلاقی، جسمانی، اجتماعی، عاطفی و عقلانی آدمی بوده­ اند.

    در جهان گذشته و امروز معلمان، با بهره­ گیری از هنر، علم، تجربه، ایمان به کار و عشق به دانش آموز ، دستان و مغزهای کودکان و نوجوانان را در فرایند یاددهی ـ یادگیری ارزشمند ساخته ­اند و انسان­ های خام را به انسان ­های تربیت شده، عالِم , محقق، متخصص، مؤمن و هنرمند تبدیل کرده­ اند.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

مهر و معلم 

" بخش دوم "

 "کارل مانهایم " فیلسوف و جامعه شناس مجارستانی در کتاب. " جامعه شناسی معرفت " در باره ی ایجاد انگیزه برای یاد گیری در دانش آموزان. راهکار جالبی ارائه می دهد :

او عقیده دارد که هر چه میزان مشارکت شاگردان در فرایند یادگیری زیاد تر شود محرک هائی از قبیل نمره , جایزه , رتبه بندی و ...... جای خود را به رغبت های انگیزشی و محرکه می دهند. 

لذت موفقیت در یک کار پژوهشی و حل یک مسأله وصف ناپذیر است. 

  خوب به یاد دارم که 50 سال قبل یک مسأله ی ریاضی را در کلاس مطرح کردم که دانش آموزانم در باره ی آن فکر کنند و پاسخ های خود را جلسه ی آینده در کلاس ارائه دهند. 

خودم دو راه حل برای آن می دانستم. 

راه حل های درست , زیبا و متفاوت دیگری توسط بعضی از آن عزیزان بیان شد. ایشان را تشویق کردم و گفتم تمام آن روش ها را نیز یاد داشت کنند. 

زیرا همواره معتقد بوده ام که :

شنیدن نظریات دیگران و احترام گذاشتن به عقاید آنان موجب سعه ی صدر و اصلاح دیدگاه های اشتباه انسان است

   خداوند در قرآن مجید می فرماید :

فَبَشِّر عِبادی اَلَّذینَ یَستَمِعوُنَ القَولِ وَ یَتَّبِعوُنَ اَحسَنَه

پس بشارت بده بندگانم را , آنان که گفته ها را می شنوند و از بهترینش پیروی می کنند. 

 " ژان پیاژه " روان شناس , زیست شناس و شناخت شناس اهل سوئیس در باره ی نقش معلم در نظام آموزشی چنین می گوید : 

" معلم نقش راهنما و هدایت کننده دارد و هم اوست که صحنه و محیط یاد گیری را. آماده می کند. "

 ییاژه تربیت کردن را نوعی فراهم آوردن زمینه های مساعد به منظور سازش فرد با محیط اجتماعیِ پیرامونش می داند. 

او در باره نقش تربیتی معلم می گوید :

" قادر ساختن کودکان به اینکه فرصت های فراوانی را برای جستجو و کاوشگری پیدا کنند و از اثرات خود بر محیط و اشیاء پیرامون خویش آگاهی یابند. 

نکته بسیار مهم و بارز در ایفای نقش تربیتی معلم در دیدگاه پیاژه مجاز دانستن کودک در تصمیم گیری هاست. و در نهایت آنچه را که معلم. " پیاژه نگر " انجام نمی دهد تکیه بر فقط نظر و پاسخ خودش است و احترام گذاشتن به آرا و پاسخ هائی است که از طرف شاگردان بیان می شود. 

 فرمول اصلی این دیدگاه چنین است :

" معلم متفکر , ذهن متفکر و دانش آموز متفکر می سازد.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

مهر و معلم 

" بخش سوم "

  در پایان ذکر چند نکته را برای همکاران عزیر و مسئولین محترم و دلسوز ضروری می دانم :

 1 _ معلمان باید بدانند در چه شرایط متحول جهانی زندگی می کنند فکر و عمل و توان خویش را محدود به مرزهای جغرافیایی  نکنند از قدرت ابتکار، خلاقیت و مهارت برخوردار باشند، فعالیت های خود را محدود به چند کتاب یا جزوه نکنند زیرا که دنیای پیچیده و متحول امروز مستلزم یادگیری مداوم و " فرزند زمان خود بودن " و فعالیت،حساسیت و خلاقیت است. 

" معلم امروز با معلومات دیروز نمی تواند پاسخگوی نسل فردا باشد. 

  2 _نظر به اهمیت کار معلم  و نقش آفرینی او در تامین نیروی انسانی جامعه، ضرورت دارد مسئولان بر نحوه گزینش معلمان و ارائه آموزشهای درازمدت و کوتاه مدت لازم به آنها و نیز نظارت و ارزشیابی دقیق از کار شان سعی وافر داشته باشند و در رفع مشکلات فراروی این شمع های فروزان و طلایه داران فرهنگ , تمدن و دانش بشری  بکوشند.

 3 _ در این زمانه که با کمبود معلم روبرو هستیم نباید هرکه از راه رسید به عنوان معلم روانه کلاس کنیم و سرنوشت غنچه های نو شکفته و گل های شاداب ایران زمین را به دست کسانی بسپاریم که با الفبای تعلیم و تربیت آشنائی ندارند. 

 4_ بار ها به مسئولین محترم یاد آوری کرده ام که راه علاج این معضل بزرگ آموزشی احیاء مجدد دانشسراها و مراکز تربیت معلم است زیرا که خود دانش آموخته ی دانشسرا هستم و سالهای متمادی در این مرکز آموزشی تدریس کرده ام

  5 _ دانشسرای مقدماتی در گلپایگان به مدت 30 سال در راستای تربیت معلم برای این شهرستان و استان ها و شهرستان های همجوار کوشیده و درخشیده است. ( 20 سال پسرانه از 1322 تا 1342 ) و (10 سال دخترانه از 1351 تا 1360 ) و باز گشائی آن  پیگیری مستمر دلسوزان شهرستان را طلب می کند. 

هان ای بهشت خاطره ها ! زادگاه من

گلپایگان ! عروس چمن در نگاه من

ای شهر دانش و خِرد و مهد عاشقان

ای سرزمین عاطفه و عشق جاودان

گل های باغ تو همه زیبا و عاشقند

گلواژه های راز درون شقایقند 

صد سال پیش نغمه ی دانش در این دیار

آوازه ی زمان شد و الگوی روزگار

دانشسرا نماد شکوه معلمی

با همتِ و درایت " دکتر معظمی "

شد مرکز شکفتنِ گل های سرفراز

آلاله های عاشق و شیدای پیشتاز

نسلِ قلم به گلشنِ دانش ظهور کرد

جهل و خرافه چون شب ظلمت عبور کرد

" هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق "

مانا و پر شکوفه باد گلِستان و باغ عشق

جاوید باد شهره ی استان.اصفهان

شهر چکاوکان و چمنزار بلبلان

ای آرزوی زنده دلان مهد سروَری

عشق تو باد شمع شبستان جعفری

علی اکبر جعفری. شهریور 1403